Hoe FNV met jongleerballen de stilte doorbrak
Een zaal met 125 leidinggevenden, personeelsadviseurs en enkele projectleiders. Een organisatie die weer voorzichtig kan ademhalen na een turbulent jaar. En een thema dat iedereen herkent, maar liever vermijdt: onzichtbare lasten. Vakbond FNV koos er niet voor hun leiderschapsdag te openen met een zware presentatie. In plaats daarvan stapten drie jongleurs het podium op – en brachten naar boven wat niemand hardop durfde te zeggen. “Het raakte diep bij mensen,” vertelt Vera Kramer, HR-specialist bij FNV. In deze case lees je hoe humor deuren opende waar PowerPoints ze dichtslaan.
Het thema dat niemand durft aan te snijden
FNV heeft een heftige periode achter de rug. “Daar hoef ik niet geheimzinnig over te doen, de kranten stonden er vol van. Dus ja, we hebben het behoorlijk lastig gehad,” vertelt Vera. “Maar inmiddels zien we het licht weer aan het einde van de tunnel.”
De leiderschapsdag van 25 september moest dan ook een nieuwe fase markeren. Meer lucht, meer licht. Vera koos een spannend thema: onzichtbare lasten.
“Of je nu mantelzorger bent, worstelt met burn-outklachten of thuis een zieke partner hebt – er kan van alles spelen wat niet zichtbaar is, maar wel enorm effect heeft op je doen en laten. Dat is best een precair onderwerp. Veel mensen willen het er liever niet over hebben.”
Wat er gebeurde op het podium
More Balls Than Most begon hun show. Drie jongleurs. Drie setjes ballen. En een metafoor die iedereen herkende.
“Het was waanzinnig,” vertelt Vera. “Met humor en energie lieten ze zien wat er gebeurt als je te veel ballen tegelijk in de lucht houdt. Of dat je ballen laat vallen omdat je elkaars ritme niet voelt.”
De sfeer sloeg om: van afwachtend naar betrokken. “Het was licht, grappig, maar iedereen herkende zich erin. Er werd gelachen. En daardoor konden we daarna veel makkelijker in gesprek over onze eigen ‘ballen’ – onze onzichtbare lasten.”
Van zwaar thema naar luchtige verbinding
Wat maakte het zo slim? “Ze hadden de briefing perfect begrepen,” zegt Vera. “Geen negatieve boodschap, geen beschuldigende vinger. Gewoon heel clever en speels gedaan.”
Het effect was direct merkbaar. “Het geeft ontspanning om het te hebben over dingen waar je het eigenlijk niet over wilt hebben. Mensen gingen het gesprek aan. Ze deelden wat er speelde. Ze waren opener naar elkaar.”
‘s Middags, tijdens een wandeling, kregen mensen antistressballen mee. “Zo haalden we de show weer terug. Wat zijn jouw ballen? Welke kun je delen? Het was mooi om te zien hoe die metafoor de hele dag doorwerkte.”
Dagenlang werd erover gepraat
Na de leiderschapsdag pakte Vera de telefoon om More Balls Than Most te bedanken. “We hadden eerder contact gehad voor een sessie in mei, die door alle turbulentie niet door kon gaan. Liesbeth en Maike waren toen al heel betrokken. Ze wisten dat dit een spannend moment voor ons was.”
“Maar wat me vooral opviel: ze hadden de briefing zo goed vertaald. Het onderwerp – onzichtbare lasten – is gevoelig. Je wilt niemand beledigen of te dichtbij komen. Maar zij maakten het bespreekbaar zonder dat het zwaar werd. Dat is knap.”
“Die combinatie van humor, herkenning en reflectie zorgde ervoor dat mensen echt met elkaar in verbinding kwamen. Het heeft bijgedragen aan een gevoel van samenhang. Van: we zitten hier samen in.”
Wat het opleverde
“Wat de sessie heeft opgeleverd is moeilijk in cijfers uit te drukken,” geeft Vera toe. “Maar de evaluaties waren overweldigend positief. Dit onderdeel scoorde het hoogst.”
Belangrijker: er veranderde iets. “De deelnemers kijken nu anders – ze zien sneller wat er echt speelt. Medewerkers hoeven natuurlijk niet alles te vertellen, maar als ze delen dat er iets speelt, kun je daar rekening mee houden.”
“Die openheid creëer je door vragen te stellen, door te vragen. En de jongleermetafoor? Die komt nog steeds terug. Als iemand te veel hooi op zijn vork neemt, verwijzen collega’s naar die ochtend. Het is deel geworden van onze taal.”
Wat jij kunt leren van FNV
Vera’s advies aan andere organisaties in turbulente tijden? “Durf stil te staan. Niet alles kan meteen opgelost worden, maar soms helpt het al om met z’n allen te kijken wat je draagt.”
“Humor en kwetsbaarheid zijn geen luxe. Het zijn voorwaarden om met elkaar overeind te blijven.”
Drie woorden voor de samenwerking met More Balls Than Most? “Verfrissend, betrokken en impactvol.”
“Het was gedurfd wat ze deden. Er zit spanning in die voorstelling, ze bouwen het op naar een climax. Je moet het maar durven – zeker bij onze kritische achterban.”
Voor FNV was deze dag meer dan geslaagd. Van een organisatie die het lastig had naar een team dat weer open durft te zijn. Met dank aan een stel jongleerballen en de moed om te laten zien dat niemand alles in de lucht kan houden.
Ook lucht brengen in lastige thema’s?
Bel Liesbeth – ze gooit graag een paar ballen op voor jullie volgende leiderschapsdag. Want soms heb je geen oplossingen nodig, maar erkenning. Geen PowerPoints, maar menselijkheid.
