Wat jongleren ons leert over focus, balans en multitasking

Stel je voor: je rijdt elke dag dezelfde route naar je werk. Zonder erbij na te denken neem je de juiste afslag, stop je bij het juiste verkeerslicht en kom je aan op kantoor. Tot er ineens een weg is afgesloten. Plotseling moet je opletten, schakelen, nadenken. Weg automatische piloot. Zo werkt ons brein. We zijn gebouwd op routines – en raken in de war zodra iets verandert. Precies dat zien we ook terug in organisaties waar medewerkers te maken krijgen met nieuwe systemen, processen of manieren van werken. In deze blog vertelt Robert Hersée, een van de oprichters van More Balls Than Most, wat de kunst van het jongleren ons leert over focus, teamwork en het doorbreken van ingesleten patronen.

Waarom multitasking je voor de gek houdt

Verandering vraagt om focus. Maar daar gaat het vaak mis, omdat we denken dat we kunnen multitasken. Even een e-mail beantwoorden tijdens een overleg, ondertussen een rapport lezen en ook nog luisteren naar een collega – het voelt efficiënt, maar het is precies wat ons tegenhoudt om oude patronen te doorbreken.

Multitasking is een mythe. Wat we eigenlijk doen, is switchtasking: razendsnel schakelen tussen taken. Alleen bij volledig ingeslepen handelingen kun je taken echt combineren; autorijden en praten, zwemmen en ademen of fietsen en zingen. Jongleren laat dat prachtig zien: als je net begint, vraagt het je volledige aandacht. Pas als het automatisch gaat, komt er ruimte vrij voor iets extra’s.

Dat verschil merk je niet pas bij grote veranderingen, maar juist in de kleine dingen. Thuis weet je blindelings waar de koffie staat. Maar sta je in een Airbnb-keuken, dan grijp je mis en moet je nadenken over iets dat normaal vanzelf gaat. Dat is hoe verandering werkt: zodra routines wegvallen, moet je bewust nadenken. Precies zo voelen medewerkers zich bij nieuwe werkwijzen of systemen.

Wat een simpele bal je leert over teamwork

Een van mijn favoriete oefeningen is de double juggle: twee mensen jongleren samen, ieder met één hand. Je kunt alleen goed jongleren als de ballen die je krijgt ook goed gegooid worden. Een bal staat hier voor communicatie: alleen als hij precies op de juiste hoogte aankomt, kun je kwaliteit teruggeven. Maar wordt een bal te hoog of te laag gegooid, dan raak je uit balans. En dat is precies wat er ook in teams gebeurt. Het mooiste vind ik de reactie van deelnemers: overal in de zaal hoor je “oh sorry!” – iets wat we in het dagelijks werk veel te weinig zeggen. Een simpel spel laat ineens zien hoe belangrijk erkenning en afstemmen eigenlijk zijn.

Loslaten: de grootste uitdaging die niemand verwacht

Iedereen denkt dat vangen de kern van jongleren is. Maar het tegendeel is waar: loslaten is veel belangrijker. Vangen doen we automatisch, zonder nadenken. Loslaten vraagt om een bewuste keuze. Tijdens workshops zie ik het keer op keer gebeuren: mensen weten dat ze eerst de tweede bal moeten gooien voordat ze de eerste vangen, maar hun hand weigert los te laten. Ze kijken verbaasd naar hun eigen vingers, alsof die hun eigen plan trekken. Het is hilarisch – én pijnlijk herkenbaar. Want ook in organisaties houden we vaak te lang vast aan wat we kennen. Zoals een oud Chinees gezegde luidt: als je loslaat wat je hebt, maak je ruimte voor wat je nodig hebt.

Waar het écht knelt

Daarom werken we soms met reflectiekaartjes. Op het eerste kaartje laten we deelnemers opschrijven wat er goed gaat. Wat doe ik goed in mijn eigen ogen? En wat hoor ik van anderen dat ik goed doe? Dat doen we terwijl we met één bal oefenen, want één bal gaat bijna altijd goed. Je ziet hem aankomen en je weet: ik kan hem vangen zonder dat ik naar mijn hand hoef te kijken.

Maar zodra de tweede bal erbij komt, gebeuren er gekke dingen. Dan kom je de bottleneck tegen van je eigen programmering, je eigen conditionering om te vangen. Je merkt dat je vangreflex sterker is dan je bewuste keuze om los te laten. En dan wordt het interessant: het gaat over de keuzes die we maken, over de vraag of we ons écht bewust zijn van waar we vastzitten. Vaak heb je daar coaching of feedback van buitenaf voor nodig, omdat je zelf blind bent voor je eigen kleine eigenaardigheden.

We doen dit altijd op een luchtige manier. Met die ballen wordt het namelijk zó zichtbaar. Je hand gaat omhoog, je wilt loslaten… en toch blijft die bal in je hand. Hoe kan dat? En dan zeg ik: je kunt niemand anders de schuld geven. Jij doet het zelf.

En precies daar begint de doorbraak: inzicht in je eigen patronen is de eerste stap om ze te doorbreken.

De kracht van de vierde bal

Vorig jaar gaf ik een workshop jongleren aan het managementteam van een groot ziekenhuis. Tijdens zo’n workshop vraag ik deelnemers altijd om te glimlachen. Zodra de concentratie stijgt, verdwijnen de glimlachen namelijk als sneeuw voor de zon. Precies dát is de reden dat ik de glimlach de vierde bal noem: het laat zien hoe beperkt onze aandacht eigenlijk is.

Maar die vierde bal is meer dan een oefening in focus. Een glimlach verandert ook de dynamiek in een team. In vergaderingen vol serieuze gezichten voelt alles zwaar en stroef. Kom je als leider binnen met een frons, dan denkt iedereen: er is iets aan de hand. Maar kom je binnen met een glimlach, dan ontspant de sfeer onmiddellijk – vaak nog voordat er één woord is gezegd. Mensen maken makkelijker contact en staan meer open voor elkaar.

En het mooie is: het werkt. Weken later hoorde ik dat dit MT had afgesproken om tijdens hun vergaderingen bewust naar elkaar te glimlachen. Een klein gebaar, maar het veranderde merkbaar hoe ze met elkaar samenwerkten.

Hoe een simpele bal een doorbraak kan geven

Soms hoor ik jaren later wat een workshop teweegbrengt.

Zoals die man van een groot uitzendbureau. Hij belde me: “Dankzij jouw workshop heb ik mijn baan opgezegd en ben ik voor mezelf begonnen.” Hij runt nu een succesvol marketing- en communicatiebedrijf en geeft zelf keynote speeches.

Of die medewerker van een zorgverzekeraar. Ik kwam hem een jaar later tegen in de lift. Hij keek me aan, gaf me een hand en zei: “Robert, ik wil je bedanken.” Verbaasd vroeg ik: “Waarvoor dan?”
Hij zei: “Na jouw workshop, en de metafoor over loslaten, heb ik besloten om mijn veilige positie in het bedrijf op te geven en change agent te worden. Verandering in de organisatie begeleiden – een rol die zichtbaar is, weerstand oproept en verre van voorspelbaar is. Mijn leven is totaal veranderd.”

Als er eens in de tien jaar iemand tegen me zegt: “Die metafoor over loslaten heeft me echt aan het denken gezet,” dan is dat voor mij genoeg motivatie om er nog tien jaar mee door te gaan.

Wat kan jongleren voor jouw team doen?

De kunst van het jongleren geeft onverwachte inzichten in focus, samenwerking en het doorbreken van patronen. Met humor, interactie en een paar ballen wordt zichtbaar wat er écht speelt.

Nieuwsgierig naar hoe onze speelse methodes jouw team kunnen helpen? Neem contact op voor een vrijblijvend gesprek over hoe More Balls Than Most jullie kan ondersteunen bij het leren met plezier.

Liever eerst nog wat inspiratie? Volg onze LinkedIn-pagina voor verhalen, tips en creatieve ideeën om jouw team te verbinden.

Robert Hersée